A ciencia e o medioambiente
No Día Mundial do Medio Ambiente que foi establecido pola Asemblea Xeral de Nacións Unidas na súa resolución do 15 de decembro de 1972, e que desde 1973 celébrase anualmente o 5 de xuño, non vén nada mal facer algunhas reflexións acerca desa data, aínda que protexer o medio ambiente debería ser cousa dos 365 días, e recalcar a importancia que require para o Planeta dita cuestión.
Non faltan quen viu na utilización desviada de certos avances científicos unha fonte de ameazas para o futuro, así como o desenvolvemento da capacidade destrutiva en mans do ser humano que non ten precedentes. Coñecido este perigo, sería con todo suicida adoptar unha actitude anticientífica, pois o ser humano non pode nin debe dar marcha atrás na súa capacidade para coñecer racionalmente a realidade. Aí está tamén a mellor posibilidade de respectala.
Sen caer nun “ cientifismo” trasnoitado non cabe dúbida de que a Ciencia é hoxe o primeiro instrumento para analizar os retos ambientais, así como para articular a resposta que precisen. A Ciencia Ambiental revélasenos neste sentido como unha abordaxe de conxunto, pluridisciplinar, necesitado de achegas de todos os campos desde a bioloxía ata as Ciencias Sociais, desde a Tecnoloxía Física á Antropoloxía Cultural.
Nada máis lóxico que avogar por unha aplicación desa racionalidade científica ao coñecemento dos problemas ambientais, así como á proposta de solución dos mesmos. Xurdirá así o mellor apoio para unha toma de decisións por parte dunha sociedade que só acertará se se convence de que o futuro ten dereitos e actúa baixo o imperativo dunha ética consecuente. Nada axudará máis a este avance da conciencia ambiental como o progreso científico que permita coñecer con rigor os problemas e propoñer actuacións eficaces.
É difícil atopar unha soa parcela do estudo científico actual que non teña unhas implicacións ou consecuencias para o medio ambiente. De aí a complexidade do estudo científico ambiental e tamén as dificultades para lograr que a Ciencia Ambiental sirva adecuadamente á creación dunha auténtica Conciencia Ambiental.
Profúndase ata niveis moi significativos en estudos de fenómenos como o cambio climático, a modificación da biodiversidade, os efectos de determinados contaminantes ou a evolución dunha poboación de especie ameazada. Con todo, o esforzo por formular modelos predictivos que integren coñecementos e produzan decisións apropiadas resulta moito máis difícil. Como igualmente é difícil predicir canto tardarán en chegar determinados desenvolvementos tecnolóxicos, que sen dúbida algún día han de permitir contrarrestar problemas e ameazas ambientais.
Dúas actitudes moi negativas que xorden de todo isto son a negación da existencia de certos problemas ou -o que é peor- a ignorancia dos mesmos que pode levar a decisións como a negativa lamentable a considerar a redución de emisións de gases de efecto invernadoiro como unha necesidade urxente, no que respecta á toma de decisións que impliquen avanzar na mitigación e adaptación ao cambio climático.
Sen dúbida, a través dos anos as probas da realidade do cambio climático fóronse acumulando, recollidas polo Panel Intergobernamental para o Cambio Climático, constituído por uns 3.500 científicos, e deron lugar a certezas científicas. Con todo, a loita contra o cambio climático choca con enormes intereses económicos e con posicións xeopolíticas difíciles de modificar, así como os usos da nosa sociedade, tales como as nosas pautas de consumo. A aparición de Donald Trump en escena, co seu defensa dos sectores petroleiros de Estados Unidos, é outro problema importante.
Igualmente, negativo é situarse no extremo oposto e descualificar de pleno e sen paliativos algunhas posibilidades tecnolóxicas, aplicables a diferentes campos, entre elas, por exemplo, as prácticas agrícolas ou gandeiras, que o progreso científico pode fundamentar tamén en canto ás súas posibilidades de aplicación respectuosa co medio ambiente.
Avoguemos por tanto por unha Ciencia que ao crear Conciencia Ambiental sirva de instrumento para unha sociedade necesitada de referencias, para que a opinión pública esixa dos poderes públicos unhas actuacións de goberno máis aló da conxuntura inmediata. É difícil atopar unha vertente da actividade humana de valor máis universal que a creación científica. Cando constatamos que a problemática ambiental convértese en planetaria, cando vemos que, ou a coñecemos e abordamos en conxunto, ou non hai posibilidade de solución, a Ciencia revélasenos como un instrumento fundamental nesa escala planetaria. Un instrumento que por importante que sexa de nada servirá sen a determinación humana de enfrontarse ao reto de protexer un medio ambiente que ha de legar ás xeracións futuras
Non faltan quen viu na utilización desviada de certos avances científicos unha fonte de ameazas para o futuro, así como o desenvolvemento da capacidade destrutiva en mans do ser humano que non ten precedentes. Coñecido este perigo, sería con todo suicida adoptar unha actitude anticientífica, pois o ser humano non pode nin debe dar marcha atrás na súa capacidade para coñecer racionalmente a realidade. Aí está tamén a mellor posibilidade de respectala.Sen caer nun “ cientifismo” trasnoitado non cabe dúbida de que a Ciencia é hoxe o primeiro instrumento para analizar os retos ambientais, así como para articular a resposta que precisen. A Ciencia Ambiental revélasenos neste sentido como unha abordaxe de conxunto, pluridisciplinar, necesitado de achegas de todos os campos desde a bioloxía ata as Ciencias Sociais, desde a Tecnoloxía Física á Antropoloxía Cultural.
Nada máis lóxico que avogar por unha aplicación desa racionalidade científica ao coñecemento dos problemas ambientais, así como á proposta de solución dos mesmos. Xurdirá así o mellor apoio para unha toma de decisións por parte dunha sociedade que só acertará se se convence de que o futuro ten dereitos e actúa baixo o imperativo dunha ética consecuente. Nada axudará máis a este avance da conciencia ambiental como o progreso científico que permita coñecer con rigor os problemas e propoñer actuacións eficaces.
É difícil atopar unha soa parcela do estudo científico actual que non teña unhas implicacións ou consecuencias para o medio ambiente. De aí a complexidade do estudo científico ambiental e tamén as dificultades para lograr que a Ciencia Ambiental sirva adecuadamente á creación dunha auténtica Conciencia Ambiental.
Profúndase ata niveis moi significativos en estudos de fenómenos como o cambio climático, a modificación da biodiversidade, os efectos de determinados contaminantes ou a evolución dunha poboación de especie ameazada. Con todo, o esforzo por formular modelos predictivos que integren coñecementos e produzan decisións apropiadas resulta moito máis difícil. Como igualmente é difícil predicir canto tardarán en chegar determinados desenvolvementos tecnolóxicos, que sen dúbida algún día han de permitir contrarrestar problemas e ameazas ambientais.
Dúas actitudes moi negativas que xorden de todo isto son a negación da existencia de certos problemas ou -o que é peor- a ignorancia dos mesmos que pode levar a decisións como a negativa lamentable a considerar a redución de emisións de gases de efecto invernadoiro como unha necesidade urxente, no que respecta á toma de decisións que impliquen avanzar na mitigación e adaptación ao cambio climático.
Sen dúbida, a través dos anos as probas da realidade do cambio climático fóronse acumulando, recollidas polo Panel Intergobernamental para o Cambio Climático, constituído por uns 3.500 científicos, e deron lugar a certezas científicas. Con todo, a loita contra o cambio climático choca con enormes intereses económicos e con posicións xeopolíticas difíciles de modificar, así como os usos da nosa sociedade, tales como as nosas pautas de consumo. A aparición de Donald Trump en escena, co seu defensa dos sectores petroleiros de Estados Unidos, é outro problema importante.
Igualmente, negativo é situarse no extremo oposto e descualificar de pleno e sen paliativos algunhas posibilidades tecnolóxicas, aplicables a diferentes campos, entre elas, por exemplo, as prácticas agrícolas ou gandeiras, que o progreso científico pode fundamentar tamén en canto ás súas posibilidades de aplicación respectuosa co medio ambiente.
Avoguemos por tanto por unha Ciencia que ao crear Conciencia Ambiental sirva de instrumento para unha sociedade necesitada de referencias, para que a opinión pública esixa dos poderes públicos unhas actuacións de goberno máis aló da conxuntura inmediata. É difícil atopar unha vertente da actividade humana de valor máis universal que a creación científica. Cando constatamos que a problemática ambiental convértese en planetaria, cando vemos que, ou a coñecemos e abordamos en conxunto, ou non hai posibilidade de solución, a Ciencia revélasenos como un instrumento fundamental nesa escala planetaria. Un instrumento que por importante que sexa de nada servirá sen a determinación humana de enfrontarse ao reto de protexer un medio ambiente que ha de legar ás xeracións futuras
Comentarios
Publicar un comentario